De Joodse Diaspora en Gaza: Een Morele Spiegel

Terwijl Gaza brandt en de wereld toekijkt, blijft één vraag onderbelicht: in hoeverre draagt de Joodse diaspora verantwoordelijkheid voor het Israëlisch beleid dat tot zoveel menselijk leed leidt? Het is een ongemakkelijke vraag, juist omdat ze raakt aan identiteit, solidariteit en de grenzen van morele betrokkenheid.

De Joodse diaspora is geen homogene groep. Van progressieve activisten tot conservatieve gemeenschappen, de meningen over Israël lopen sterk uiteen. Toch is het onmiskenbaar dat Israël al decennialang kan rekenen op brede steun vanuit diaspora-organisaties. Financiële bijdragen, politieke lobby, en culturele legitimatie vormen een fundament waarop Israël zijn internationale positie heeft gebouwd. Organisaties zoals AIPAC in de VS, CIJA in Canada en vergeet niet CIDI in Nederland hebben jarenlang het Israëlische beleid verdedigd en beïnvloed. Deze steun is niet per se een expliciete goedkeuring van elk beleid, maar ze creëert wel een klimaat waarin kritiek wordt afgezwakt en regeringen als die van Netanyahu hun gang kunnen gaan met relatief weinig internationale repercussies.

Wat wringt, is dat deze steun vaak voortkomt uit een diepgeworteld gevoel van verbondenheid. Israël wordt gezien als het historische thuisland, als de veilige haven na eeuwen van vervolging. Maar juist die emotionele band maakt het moeilijk om afstand te nemen van een beleid dat steeds vaker wordt veroordeeld door mensenrechtenorganisaties en internationale waarnemers. De solidariteit met Israël wordt te vaak verward met steun aan de Israëlische regering, en dat is een gevaarlijke versmelting.

Gelukkig groeit het verzet binnen de diaspora. Steeds meer Joden, vooral jongeren, weigeren zich te laten gijzelen door het idee dat kritiek op Israël gelijkstaat aan verraad aan hun identiteit. Organisaties als Jewish Voice for Peace en IfNotNow laten zien dat er ruimte is voor een ander geluid — een geluid dat pleit voor rechtvaardigheid, vrede en empathie, ook voor Palestijnen. In Nederland spraken prominente Joodse stemmen zich uit tegen het geweld in Gaza en riepen op tot een staakt-het-vuren. Dat is hoopgevend, maar het blijft een minderheidsstem tegenover de institutionele macht van gevestigde diaspora-organisaties.

De vraag is dus niet of de diaspora het beleid dicteert, maar of ze het mede mogelijk maakt. En het antwoord daarop is ja, zolang er geen duidelijke scheiding wordt gemaakt tussen steun aan Israël als natie en kritiek op haar regering. Zolang politieke invloed wordt ingezet om internationale druk op Israël te minimaliseren, draagt de diaspora bij aan het voortduren van een conflict dat levens verwoest aan beide zijden.

Het is tijd dat de Joodse diaspora in de spiegel kijkt. Niet om schuld te bekennen, maar om verantwoordelijkheid te nemen. Want echte solidariteit betekent niet blind volgen, maar durven corrigeren. Juist uit liefde voor Israël, en uit respect voor de menselijke waardigheid van álle betrokkenen.