Hoe Trump’s Grootsheidswaanzin Oekraïne de Afgrond In Duwt

De geschiedenis kent leiders die hun land versterken en leiders die de wereldorde ontwrichten. Donald J. Trump behoort tot die laatste categorie. Zijn narcistische leidersstijl, gekenmerkt door grootsheidswaanzin, heeft niet alleen de Amerikaanse democratie onder druk gezet, maar ook de geopolitieke stabiliteit in Europa verzwakt. In het bijzonder heeft zijn houding ten opzichte van Rusland en de NAVO bijgedragen aan de kwetsbaarheid van Oekraïne, een land dat nu vecht voor zijn voortbestaan.

Tijdens zijn eerste ambtsperiode toonde Trump een ongekende bewondering voor autoritaire leiders, waaronder Vladimir Poetin. In plaats van Rusland te confronteren over zijn agressieve buitenlandse beleid, koos hij herhaaldelijk voor verzoening. Zijn twijfelachtige uitspraken over de annexatie van de Krim, zijn weigering om Poetin publiekelijk te bekritiseren, en zijn pogingen om sancties tegen Rusland te verzwakken, stuurden een gevaarlijk signaal: de Verenigde Staten zouden hun rol als wereldwijde verdediger van democratie en mensenrechten niet langer serieus nemen.

Deze houding had directe gevolgen voor Oekraïne. In 2019 probeerde Trump militaire hulp aan Oekraïne, essentieel in de strijd tegen Russische agressie, te gebruiken als chantagemiddel om politieke gunsten af te dwingen van president Zelensky. Deze zogenaamde "quid pro quo"-affaire leidde tot zijn eerste impeachment, maar belangrijker nog: het ondermijnde het vertrouwen van Oekraïne in zijn belangrijkste bondgenoot. Door hulp te politiseren en te koppelen aan persoonlijke belangen, toonde Trump dat hij bereid was geopolitieke veiligheid op te offeren voor eigen gewin.

Daarnaast bracht Trump de NAVO in gevaar door herhaaldelijk te dreigen met terugtrekking en door lidstaten te vernederen over defensie-uitgaven. Deze retoriek verzwakte het collectieve veiligheidsgevoel in Europa en gaf Poetin ruimte om zijn invloedssfeer uit te breiden. Oekraïne, dat geen NAVO-lid is maar wel afhankelijk is van westerse steun, werd hierdoor extra kwetsbaar. De ambiguïteit over Amerikaanse betrokkenheid gaf Rusland het vertrouwen om in 2022 een grootschalige invasie te starten.

Met zijn herverkiezing als president heeft Trump deze destructieve koers niet alleen voortgezet, maar verergerd. Zijn expliciete dreigement om de Amerikaanse steun aan Oekraïne volledig stop te zetten, zijn flirt met isolationisme, en zijn openlijke sympathie voor Poetin hebben geleid tot een geopolitieke verschuiving. Militaire hulp is bevroren, diplomatieke steun verdampt, en sancties tegen Rusland worden afgezwakt. Oekraïne staat er steeds meer alleen voor.

Binnen de NAVO heeft Trump zijn dreigementen waargemaakt: Amerikaanse troepen zijn uit Oost-Europa teruggetrokken en het bondgenootschap is verzwakt. Poetin, gesterkt door deze verdeeldheid, intensiveert zijn offensief. De boodschap is duidelijk: de Verenigde Staten zullen niet ingrijpen. En dat geeft Rusland vrij spel.

De ondergang van Oekraïne is geen onvermijdelijk gevolg van militaire zwakte, maar van politieke verwaarlozing. Trump’s grootsheidswaanzin, zijn obsessie met dominantie, zijn minachting voor multilaterale samenwerking, en zijn bewondering voor sterke mannen, heeft zich ontwikkeld tot een geopolitieke ramp. Oekraïne betaalt de prijs voor een Amerikaanse president die zijn ego boven internationale solidariteit stelt.

Als deze trend zich voortzet, dreigt niet alleen Oekraïne ten onder te gaan, maar ook het fundament van de liberale wereldorde. De geschiedenis herhaalt zich niet — ze rijmt. En dit keer klinkt de echo van Trump’s grootsheidswaanzin luider dan ooit.