Vrijhandel


Vrijhandel;

De basis voor het huidige vrijhandel denken stamt al uit de 18e eeuw ten tijde van de Engelse industriële revolutie. De grondleggers Adam Smith (1723- 1790) en David Ricardo (1772- 1823) stelden dat landen zich beter konden specialiseren op hetgeen waar ze goed in waren. Klassiek is het voorbeeld van Ricardo waarmee hij vrijhandel promootte.

“In Engeland kost het 100 manjaar om een bepaalde hoeveelheid laken te produceren en 120  manjaar om een hoeveelheid wijn met dezelfde waarde te produceren. In Portugal kost het respectievelijk 90 en 80 manjaar. Ricardo rekent ons eenvoudig voor dat beide naties het meeste voordeel hebben indien Portugal alle wijn produceert en Engeland alle Laken. Op de interne markt kan Portugal voor een eenheid wijn 80/90= 0,88 eenheden laken krijgen en bij export naar Engeland 120/100 = 1,2 eenheden laken.” Deze stelling van Ricardo staat ook wel bekend als “de wet van de comparatieve kosten”.

Echter voorwaarde van deze wet is dat de internationale arbeidsverdeling gelijk blijft. Alexander Hamilton de eerste minister van financiën in de VS zag al in dat op basis van vrijhandel de VS nooit een eigen industrie kon ontwikkelen en stelde dus import heffingen voor. Friedrich List herhaalde dit in de 19e eeuw en veranderde Duitsland binnen een halve eeuw van een landbouwgebied naar een industriële reus.

In vooral het westen zijn hoog technologische industrieën ontstaan waarop onze welvaart is gebaseerd. Hiervoor wordt echter ook een prijs betaald. Grondstoffen en goederen worden massaal geproduceerd en over de gehele wereld verscheept. Deze massale aanpak leidt overal ter wereld tot ecologische problematiek. Denk alleen in Nederland al aan het mestoverschot, MRSA bacterie bij varkenshouders of de bodemverzakking in Groningen. Peanuts met wat er elders in de wereld aan de hand is. Zo is de transport sector alleen al verantwoordelijk voor ca 15% van de totale CO2 uitstoot. Hergebruik van grondstoffen wordt niet gestimuleerd, de consumptie maatschappij is er zelfs op ingericht. Hoe vaak horen we of denken we niet “gooi maar weg want maken is duurder”.

 Ecologische voetafdruk

Ongetwijfeld heeft de vrijhandel bijgedragen aan de gestegen welvaart in het westen. Het mooiste voorbeeld is misschien wel de Europese unie. Of de tweede en derde wereld landen hier een voordeel aan hebben gehad valt te betwijfelen. Het roept bij mij in ieder geval beelden op van de documentaire ’Darwin’s nightmare’ over de export van nijlbaars vanuit het Victoriameer in Tanzania. De opkomst van China in onze tijd is vooral te danken aan de protectionistische maatregelen aldaar, geheel in lijn met de nog jonge VS en het 19e eeuwse Duitsland.


Terecht kan de vraag gesteld worden of vrijhandelsverdragen nog wel van deze tijd zijn. Economen die bezorgd zijn om de ontwikkelingen op wereldschaal vinden de factor transport vaak te goedkoop. De lage transportkosten maken immers de uitputting van grondstoffen en de vergaande specialisatie van landen mogelijk. Regelgeving op gebied van bijvoorbeeld gezondheid, welzijn en duurzaamheid worden eenvoudig ontweken door elders te produceren. De kooi eieren uit de Oekraïne of hormoonvlees en genetisch gemanipuleerde soja uit de VS zijn hiervan een voorbeeld.

Oekraïense kooi eieren  op Europese tafels
Met de hedendaagse technologie kunnen we lokaal efficiënt in kleinere hoeveelheden produceren. Er is geen noodzaak meer om grondstoffen en vervolgens eindproducten de halve wereld rond te verschepen. Voorwaarde is wel dat kennis meer gedeeld wordt zodat regio’s in eigen behoefte kunnen voorzien. Wellicht moeten we vrijhandelsverdragen ombouwen naar vrije kennisvergaring. Met lokale importtarieven kunnen regionale ontwikkelingen op gebied van zelfvoorziening en duurzaamheid gestimuleerd worden.

Ter overweging onderstaand nog een quote van Adam Smith;

 ("Voorstellen voor enige wet of regulering voor de handel uit de hoek van de ondernemende klasse behoren altijd met grote omzichtigheid betracht te worden en zouden nooit aangenomen mogen worden voordat deze langdurig en zeer zorgvuldig onderzocht zijn op hun mogelijke gevolgen, niet alleen met de grootst mogelijke nauwgezetheid maar ook met de grootst mogelijke argwaan. Zij komen immers van het soort mensen wier belang nooit geheel gelijk zal zijn aan dat van het publiek, het soort mensen dat er doorgaans belang bij heeft het publiek te bedriegen en zelfs te onderdrukken en dat het dienovereenkomstig niet zelden zowel misleid als onderdrukt (benadeeld) heeft.")

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Bestaat er nog zoiets als een onschuldige Jood?

Afbeelding
Over morele asymmetrie, diaspora-solidariteit en de prijs van zwijgen Terwijl Gaza in puin ligt en de wereld toekijkt, blijft een ongemakkelijke vraag hangen in de lucht: wie draagt verantwoordelijkheid voor het geweld dat zich onder de vlag van Israël voltrekt? De Israëlische regering? De militaire commandanten? Of ook de Joodse diaspora, die in veel Westerse landen een diepe culturele, religieuze en politieke band met Israël onderhoudt? Het is een vraag die zelden hardop gesteld wordt. Want waar Hamas zonder nuance wordt weggezet als een terroristische organisatie, zonder onderscheid tussen haar politieke en militaire tak, wordt van critici van Israël verwacht dat ze hun woorden zorgvuldig omwikkelen met disclaimers, gevoeligheden en historische context. Die asymmetrie is geen toeval. Ze is het resultaat van decennia van framing, lobby en ideologische conditionering. De Joodse diaspora is geen neutrale toeschouwer. In landen als de Verenigde Staten, Frankrijk, Canada en Nederland zij...
Meer lezen

De Joodse Diaspora en Gaza: Een Morele Spiegel

Afbeelding
Terwijl Gaza brandt en de wereld toekijkt, blijft één vraag onderbelicht: in hoeverre draagt de Joodse diaspora verantwoordelijkheid voor het Israëlisch beleid dat tot zoveel menselijk leed leidt? Het is een ongemakkelijke vraag, juist omdat ze raakt aan identiteit, solidariteit en de grenzen van morele betrokkenheid. De Joodse diaspora is geen homogene groep. Van progressieve activisten tot conservatieve gemeenschappen, de meningen over Israël lopen sterk uiteen. Toch is het onmiskenbaar dat Israël al decennialang kan rekenen op brede steun vanuit diaspora-organisaties. Financiële bijdragen, politieke lobby, en culturele legitimatie vormen een fundament waarop Israël zijn internationale positie heeft gebouwd. Organisaties zoals AIPAC in de VS, CIJA in Canada en vergeet niet CIDI in Nederland hebben jarenlang het Israëlische beleid verdedigd en beïnvloed. Deze steun is niet per se een expliciete goedkeuring van elk beleid, maar ze creëert wel een klimaat waarin kritiek wordt afgezwakt ...
Meer lezen

De sluipende invloed van het CIDI

Afbeelding
Van herinnering naar repressie: hoe het CIDI via de VVD het publieke debat gijzelt Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) werd in 1974 opgericht, in een tijd waarin de herinnering aan de Holocaust nog rauw was en Israël in Nederland brede sympathie genoot. De organisatie presenteerde zich als een waakhond tegen antisemitisme en als informatiebron over Israël. In de decennia die volgden, groeide het CIDI uit tot een vaste speler in het publieke debat, met nauwe banden in politiek Den Haag, vooral bij de VVD. Maar wat begon als een nobel initiatief is inmiddels verworden tot een ideologische lobbygroep die het debat over Israël en Palestina niet verrijkt, maar verstikt. Waar het CIDI ooit stond voor documentatie en dialoog, staat het nu voor disciplinering en delegitimatie. Kritiek op Israëlisch beleid wordt systematisch geframed als antisemitisme. Antizionisme een legitiem politiek standpunt wordt gelijkgesteld aan Jodenhaat. En wie zich uitspreekt, riskeert publieke veroo...
Meer lezen